Retinopatia wcześniaków

Retinopatia wcześniaków jest schorzeniem polegającym na zaburzeniu prawidłowego rozwoju naczyń siatkówki, co prowadzi do powstania proliferacji włóknisto-naczyniowych w siatkówce i w ciele szklistym a w konsekwencji odwarstwienia siatkówki. Choroba to rozwija się tylko u dzieci urodzonych przed czasem oraz z wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu płodu (hipotrofią).

Czynniki ryzyka

• Niedojrzałość oczu dziecka wynikająca z:
  • wcześniactwa (wiek urodzeniowy poniżej 37 tyg życia płodowego)
  • niskiej wagi urodzeniowej (poniżej 2500g)
• Tlenoterapia
• Zły stan dziecka ( zamartwica, niski APGAR)

PATOGENEZA

Do niedawna sądzono, że choroba jest wywołana przez nadmierną ilość tlenu podawanego po urodzeniu w inkubatorach. Teraz wiemy, że retinopatia wcześniaków spowodowana jest uszkodzeniem niedojrzałych, rozwijających się naczyń przez wolne rodniki tlenowe powstające w siatkówce. Niedojrzałe narządy wcześniaka nie potrafią sobie poradzić z ich usunięciem co powoduje zahamowanie prawidłowego procesu rozwoju obwodowych naczyń siatkówki. Zahamowany zostaje prawidłowy rozwój oka i pojawia się retinopatia- powstają liczne nieprawidłowe naczynia krwionośne oraz tkanka włóknista która obkurczając się pociąga siatkówkę i ją odwarstwia. Do powstania powyższych, zaawansowanych zmian dochodzi tylko u małej części (około 15-20%) dzieci. U pozostałych zmiany chorobowe ulegają samoistnemu zahamowaniu (regresji) na którymś z etapów rozwoju choroby.

BADANIE

Wymagane (ustawą) jest badanie okulistyczne w 4, 8 i 12 tyg życia, najlepiej przez doświadczonego okulistę dziecięcego. W zależności od stopnia zaawansowania choroby o konieczności dalszych badań decyduje okulista prowadzący i kwalifikuje do laserokoagulacji siatkówki lub leczenia operacyjnego.

LECZENIE

Leczenie retinopatii polega na wykonaniu laserokoagulacji obwodowych, nieunaczynionych obszarów siatkówki gdzie produkowane są czynniki wzrostu naczyń powodujące jej rozwój. Do koagulacji stosowana jest niska temperatura (krioterapia ostatnio wycofywana) lub lasery. Laseroterapia jest mniej obciążająca dla dziecka choć obie metody są skuteczne w zahamowaniu rozwoju choroby ( po krioterapii częściej rozwijają się wady wzroku). Ze względu na dynamiczny rozwój choroby, odpowiedni czas wykonania koagulacji laserowej oraz powikłania retinopatii każdy wcześniak wymaga częstej obserwacji oka przez okulistę dziecięcego mającego doświadczenie w badaniu dzieci.