Odwarstwienie siatkówki

Odwarstwienie siatkówki to groźne schorzenie, które może spowodować całkowitą i trwałą utratę wzroku. Polega na oddzieleniu się wszystkich warstw siatkówki wraz z warstwą pręcików i czopków od nabłonka barwnikowego siatkówki i od znajdującej się pod nim błony naczyniowej.

Fotoreceptory tracą kontakt z nabłonkiem barwnikowym i naczyniówką, która je odżywia i stopniowo obumierają. Do odwarstwienia siatkówki dochodzi gdy:

  • dochodzi do przedarcia/otworu siatkówki, a płyn z ciała szklistego dostaje się pod siatkówkę powodując jej odwarstwienie (przedarciowe odwarstwienie siatkówki),
  • siatkówka jest pociągana przez tkankę włóknistą, która obkurcza się na jej powierzchni, np. w retinopatii cukrzycowej proliferacyjnej (trakcyjne odwarstwienie siatkówki),
  • pod siatkówką gromadzi się płyn. Może być to spowodowane przez np. guz podsiatkówkowy lub stan zapalny (wysiękowe odwarstwienie siatkówki)

Przy pierwszych objawach choroby można przywrócić całkowitą lub dobrą ostrość widzenia stąd czas odgrywa tu bardzo ważną rolę. Dlatego NIE wolno lekceważyć pierwszych objawów, świadczących o początkach tej choroby.

Zdjecie - /media/1013/odwarstwienie_1.jpg Zdjecie - /media/1014/odwarstwienie_2.jpg

OBJAWY MOGĄCE WSKAZYWAĆ NA ODWARSTWIENIE SIATKÓWKI

Jeżeli zauważysz następujące objawy nie zwlekaj z wizytą u okulisty:

  • nagły wysyp mętów czyli fruwających muszek, deszcz mętów, kropki przed oczami" to oznaki, że w siatkówce mogło zostać przerwane naczynie krwionośne. Wylewająca się z niego krew jest widziana przez pacjenta w postaci mętów. Również wysyp komórek nabłonka barwnikowego do ciała szklistego odbierany jest jako męty w polu widzenia.
  • błyski światła iskry, mogą być pierwszym objawami rozpoczynającego się odwarstwienia siatkówki. Pojawiają w momencie pociągania lub przedzierania się siatkówki czyli wtedy, kiedy powstaje otwór w siatkówce przez który płyn wypełniający wnętrze ciała szklistego przepływa pod siatkówkę powodując jej odwarstwienie.
  • ubytek pola widzenia, czarna zasłona przed okiem pojawia się gdy siatkówka się odwarstwi i traci kontakt z naczyniami krwionośnymi, które ją odżywiają, i obumiera. Wielkość i lokalizacja czarnej zasłony przed okiem odpowiada obszarowi odwarstwionej siatkówki.

CZYNNIKI RYZYKA

Główną przyczyną jest wiek. Z upływem lat zmienia się bowiem struktura siatkówki oraz ciała szklistego, które około 50-60. roku życia odłącza się od niej. Wtedy może dojść do powstania miejsc przylegania i pociągania siatkówki oraz powstania otworu i jej odwarstwienia.

Krótkowzroczność bardzo sprzyja powstawaniu zmian zwyrodnieniowych oraz otworów w siatkówce obwodowej. Dlatego każdy, kto ukończył 50 lat lub jest krótkowzroczny powinien iść do okulisty i zbadać siatkówkę, by uniknąć poważniejszych kłopotów.

Proste badanie okulistyczne może ustalić, czy są w siatkówce miejsca o obniżonej odporności, które mogłyby stać się przyczyną przedarcia, a następnie odwarstwienia. Do otworów siatkówki dochodzi także po urazach oczu, w cukrzycy i u wcześniaków.

ZAPOBIEGANIE - LASEROKOAGULACJA

Samo przedarcie siatkówki, bez towarzyszącego odwarstwienia, można skutecznie i bezboleśnie zabezpieczyć stosując laserokoagulacje. Lasera powoduje, że wokół przedarcia tworzą się niewielkie blizny „zlepiające” siatkówkę z podłożem powstrzymując chorobe, czyli zapobiegają odwarstwieniu.

LECZENIE OPERACYJNE: WITREKTOMIA, OPERACJE KLASYCZNE/WGŁOBIENIOWE

Jeżeli doszło do odwarstwienia siatkówki jedynym wyjściem jest leczenie operacyjne. Istnieją dwa rodzaje zabiegów chirurgicznnych. Przy małym uszkodzeniu można zastosować tzw. wgłobienie, czyli założyć zewnętrzne plomby (implanty z gąbki lub taśmy silikonowej), którymi "blokuje" się powstałe w siatkówce dziury. Plomby przyszywa się do twardówki- od zewnątrz oka. Pozostają one w oku na zawsze a pacjent ich nie widzi i nie czuje, pokrywa je spojówka.

Nowszą metodą jest witrektomia, czyli operacja na ciele szklistym od wewnątrz oka. Operację wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. W miejsce ciała szklistego wprowadza się specjalny olej silikonowy, gaz lub płyn. Obszary otworów zabezpiecza się laserem. Olej należy po kilku tygodniach usunąć. Gaz po podaniu do wnętrza oka po kilku lub kilkunastu dniach wchłania się i jest stopniowo zastępowany przez ciecz produkowaną przez oko.

Pacjent, który przebył odwarstwienie siatkówki w jednym oku, musi przynajmniej 3-4 razy w roku robić dokładne badanie u okulisty, aby w porę uchronić się przed odwarstwieniem siatkówki w drugim oku.

Największym zagrożeniem dla widzenia jest odwarstwienie się jej centralnego miejsca, czyli tzw. plamki żółtej. Dochodzi wtedy do znacznego upośledzenia ostrości wzroku, który zwykle jest nieodwracalny.