Witrektomia zabieg, cena - Chirurg, Okulista dr Krzysztof Morawski⁠

Czym jest witrektomia?

Witrektomia czyli usunięcie ciała szklistego

Nazwa witrektomia oznacza chirurgiczne usunięcie ciała szklistego. Pierwszy raz wykonano zabieg witrektomii w 1972 roku i od tego czasu bardzo unowocześniono technikę operacyjną.
Obecnie zabieg witrektomii zalicza się do technik małoinwazyjnych i można go porównać do laparoskopii stosowanej w chirurgii. Wielkość aktualnie wykonywanych otworków zmalała tak bardzo, że nie musimy zakładać na nie szwów. Przez te małe otworki w twardówce wprowadza się szczelne porty. Porty są małymi rurkami, przez które wkłada się mikro narzędzia do wnętrza gałki ocznej.

Przy pomocy mikro narzędzi możemy usunąć żel ciała szklistego, podać leki, specjalne płyny, wykonać laserokoagulację siatkówki lub podać gaz. Możemy też używając mikro nożyczek lub pęsetek aby usunąć błony z powierzchni siatkówki, zlikwidować trakcje i przyłożyć odwarstwioną siatkówkę.

Wskazaniem do zabiegu są głównie choroby ciała szklistego i siatkówki. Rozwój tej techniki operacyjnej, choć bardzo precyzyjnej i skomplikowanej pozwolił na leczenie wielu ciężkich chorób oczu, które do niedawna prowadziły do ślepoty a pacjentom dał szansę na uratowanie widzenia lub jego poprawę. Z kolei znaczny postęp wiedzy o chorobach siatkówki, ich przyczynach i przebiegu spowodowało, że powstało jeszcze więcej wskazań do witrektomii.

Jakie choroby możemy leczyć przy pomocy witrektomii?

Witrektomię stosujemy zarówno w celach diagnostycznych jak i terapeutycznych. Wskazaniami do witrektomii są obecnie następujące schorzenia:

błona nasiatkówkowa – to patologiczna tkanka powstała na powierzchni siatkówki, która składa się z fibroblastów i kolagenu. Zabieg wykonuje w trybie planowym u pacjentów z pogorszeniem ostrości wzroku i pofalowaniem obrazu. Podczas zabiegu usuwam ciało szkliste a następnie przy pomocy specjalnej pęsetki zdejmuję błonę nasiatkówkową i błonę graniczną wewnętrzną (ILM). Usuniecie ILM wykonuję aby nie nawróciła błona nasiatkówkowa. Na koniec zabiegu podaję powietrze lub gaz.
Otwór w plamce jest pełnościennym ubytkiem w samym centrum siatkówki co powoduje istotne pogorszenie widzenia. Częściej występuje u kobiet, przyczyną są zmiany zwyrodnieniowe powodujące pociąganie centralnej siatkówki i powstanie otworu. Celem zabiegu jest zamkniecie otworu i regeneracja warstw siatkówki. Aby zwiększyć szansę na dobry wynik zabieg wykonuję najnowszą metodą odwróconego płatka ILM co powoduje, że od razu po zabiegu otwór zamknięty jest płatkiem na który narasta siatkówka. Daje to lepszy wynik anatomiczny i czynnościowy.
Odwarstwienie siatkówki - jest to bardzo poważna choroba, nie leczona prowadzi do ślepoty a jedyną metodą leczenia jest operacja. Odwarstwienie siatkówki powstaje wskutek przedarcia w siatkówce, które tworzy się w skutek pociągania siatkówki przez ciało szkliste. Przez ten otwór pod siatkówkę dostaje się płyn, który ją odwarstwia. Leczeniem jest więc operacyjna blokada otworu albo od zewnątrz tradycyjną chirurgią wgłobieniową lub od wewnątrz poprzez witrektomię. Witrektomia polega na usunięciu ciała szklistego, podaniu płynu ciężkiego który przyciska siatkówkę do podłoża, wykonaniu laserokoagulacji otworu oraz wymianie płynu na gaz lub w poważnych przypadkach na olej silikonowy. Zabieg operacyjny należy wykonać w trybie pilnym, jego odkładanie pogarsza wynik operacyjny.
Krwotok do komory ciała szklistego - przyczyną krwotoków jest zwykle cukrzyca i jej powikłania w postaci retinopatii cukrzycowej. Drobne naczynia krwionośne ulegają pęknięciu lub krwawią nowo utworzone naczynia krwionośne (tak zwane nowotwórstwo naczyniowe) to powoduje nagłe zmętnienie ciała szklistego i utratę widzenia. Witrektomia polega na usunięciu ciała szklistego wraz z krwotokiem oraz ewentualnym leczeniu powikłań cukrzycowych czyli laseroterapii lub iniekcji leków anty/VEGF.
Powikłania po operacji zaćmy - wskazaniem do wykonania witrektomii jest usunięcie soczewki własnej lub soczewki sztucznej przemieszczonej z jej właściwego miejsca do komory ciała szklistego. Witrektomia polega na uwolnieniu soczewki, usunięciu ciała szklistego oraz usunięciu soczewki własnej przy użyciu fakofragmentomu lub sztucznej po fragmentacji na mniejsze części.
Urazy - wskazaniem do witrektomii są również wszystkie urazy powodujące zmiany w ciele szklistym i w siatkówce czyli krwotoki do ciała szklistego, pourazowe odwarstwienie siatkówki, przemieszczenie lub zwichnięcie soczewki do komory ciała szklistego. Czasami zdarzają się ciała obce wewnątrzgałkowe które stanowią pilne wskazanie do witrektomii i ich usunięcia, w przeciwnym razie może dojść do zapalenia wnętrza gałki ocznej i utraty widzenia.
Retinopatia wcześniaków jest to ciężkie powikłanie występujące na skutek nieprawidłowego rozwoju gałki ocznej. Naczynia krwionośne po zbyt wczesnym porodzie nie przechodzą na obwód siatkówki co powoduje niedokrwienie i powstanie proliferacji włóknisto-naczyniowych a następnie odwarstwienia siatkówki. Witrektomia w tym przypadku jest zabiegiem bardzo trudnym ale koniecznym dla ratowania widzenia.
Zapalenia wnętrza gałki ocznej jest to ciężkie powikłania po wcześniejszym zabiegu operacyjnym najczęściej po operacji zaćmy lub iniekcji leków anty/VEGF. Kilka dni (2-7) po pierwotnym zabiegu rozwija się zapalenia całego wnętrza oka z bólem, zaczerwienieniem i pogorszeniem widzenia. Bakterie ropne rozwijają się wewnątrzgałkowo niszcząc jego struktury stąd zabieg operacyjny jest konieczny w trybie pilnym. Jedynie wczesna witrektomia może uratować widzenie. Polega na usunięciu całego ciała szklistego, podaniu antybiotyków oraz oleju silikonowego.

Na czym polega witrektomia?

Przebieg operacji

Witrektomia wymaga ogromnej precyzji, stąd zabieg wykonywany jest przy użyciu mikroskopu operacyjnego. Dlatego wszelkie ruchy operatora wykonywane są niezwykle bezpiecznie i dokładne. Pierwszym etapem witrektomii jest założenie trokarów w twardówce oka. Trokary są małymi rurkami przez które można wkładać narzędzia, oświetlenie oraz wpuszczać płyny do oka. Zawsze używam stałych narzędzi a więc kaniuli do infuzji, źródła światła w postaci światłowodu oraz witrektomu, którym usuwam ciało szkliste. W kolejnym etapie doprowadzany jest płyn do oka, który zastępuje usuwane ciało szkliste. Jeżeli powodem wykonania witrektomii jest błona nasiatkówkowa usuwam ją oraz ILM przy pomocy pęsetki. Podobną technikę stosuje podczas operacji otworu w plamce. Podczas operacji odwarstwienia siatkówki podaję ciężki płyn perfluorokarbonowy, który przyciska siatkówkę do podłożą. Następnie laserem zabezpieczam okolicę otworu. Na koniec wymieniam płyn na powietrze, gaz lub olej silikonowy. Ten etap nosi nazwę endotamponady i ma na celu zapobieganie hipotonii pooperacyjnej. Gaz wydłuża okres endotamponady co pozytywnie wpływa na leczenie siatkówki. Olej silikonowy stabilizuje siatkówkę i zapobiega jej odwarstwieniu. Powietrze i gaz z czasem wchłaniają się i są zastępowane przez płyn naturalnie produkowanym przez oko, natomiast olej silikonowy wymaga operacyjnego usunięcia. Rodzaj materiału do endotamponady (powietrze/gaz/olej) dobierany jest w zależności od schorzenia i rodzaju zabiegu.

Jak długo wchłania się gaz po witrektomii?

Powietrze wchłania się 3-5 dni, gaz w zależności od tego jaki jest jego rodzaj i stężenie od 2-4 tygodni. Należy pamiętać, że podczas wchłaniania się gazu oko źle widzi, pacjenci zgłaszają, że widzą jak przez wodę. Jest to całkowicie naturalny objaw i nie należy się tego obawiać. Zawsze jako chirurg informuję o tym pacjenta aby się nie denerwował.

Jak długo trwa zabieg witrektomii?

Czas trwania zabiegu witrektomii zależy w dużym stopniu od choroby będącej wskazaniem do jej wykonania. Zazwyczaj wynosi on od 0,5 do 1,5 godziny w bardziej skomplikowanych przypadkach.

Ile czasu w szpitalu?

Witrektomia wykonywana jest w ramach chirurgii jednego dnia. Zabieg witrektomii należy do operacji małoinwazyjnych i nie wymaga zostawania w szpitalu na noc.

Czy witrektomia boli?

Witrektomia oka nie jest zabiegiem bolesnym. Przed zabiegiem podaję krople znieczulające a anestezjolog podaje leki przeciwbólowe, uspokajające i miejscowe znieczulenie, dzięki którym pacjent nie odczuwa bólu. Podczas całego zabiegu anestezjolog czuwa nad wszystkimi parametrami organizmu i podaje leki aby pacjent był zrelaksowany.

Jakie znieczulenie stosuje się do witrektomii?

Zabieg witrektomii wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym oraz sedo-analgezji. Oznacza to stan zniesienia bólu oraz lęku. Przez cały okres operacji pacjent pozostaje przytomny ale zrelaksowany i wyciszony. Witrektomia nie wymaga znieczulenia ogólnego chyba, że pacjent jest małoletni, nie współpracujący lub nie kontroluje drgawek swojego ciała.

Zalecenia po zabiegu witrektomii

Podczas wypisu ze szpitala pacjent otrzymuje szczegółowe zalecenia dotyczące postępowania po zabiegu. Dotyczą one okresu pooperacyjnego sięgającego 6 tygodni a ich przestrzeganie jest szczególnie istotne podczas pierwszych 2 tygodni:

ograniczenia aktywności fizycznej, napinania mięśni brzucha, silnego zaciskania powiek
pozycjonowania głowy, jeśli podano gaz lub olej silikonowy
stosowania kropli,
kontroli po zabiegu zwykle w 1 dniu i w 1 miesiącu po zabiegu
informacje jakie objawy są niepokojące

Kiedy poprawia się wzrok po witrektomii?

Czas poprawy widzenia zależy od rodzaju schorzenia i wynosi od 6-12 miesięcy. Zwykle największe efekty poprawy widzenia występują po pierwszych miesiącach od zabiegu. Należy pamiętać, że praktycznie zawsze po operacji witrektomii występuje zaćma. Ciało szkliste ogranicza ilość tlenu dyfundującego do soczewki. Po witrektomii i jego usunięciu większa ilość tlenu dostaje się do soczewki co powoduje jej zmętnienie. Dlatego w pierwszej kolejności wykonuję zabieg usunięcia zaćmy z wszczepem sztucznej soczewki nawet jeśli własna soczewka jest przejrzysta a w drugiej kolejności wykonuję witrektomię. Ta kolejność zapewnia stałą poprawę widzenia po operacji witrektomii. Jeżeli zrobi się odwrotnie ostrość wzroku poprawi się po witrektomii a po roku pogorszy się z powodu rozwoju zaćmy. Co więcej operacja zaćmy po wykonanej witrektomii jest technicznie trudniejsza i obarczona większymi powikłaniami z powodu braku podparcia przez usunięte ciało szkliste. Można też wykonać te zabiegi jednoczasowo ale uraz chirurgiczny jest dla oka większy.

Powikłania po zabiegu witrektomii

Każda operacja medyczna jest związana z ryzykiem wystąpienia powikłań i nawet najlepszy operator nie zagwarantuje ich braku. Ale dobry i doświadczony chirurg wie jak ich uniknąć i jak sobie radzić kiedy takie powikłania wystąpią. Podobnie jest w przypadku zabiegu witrektomii. Powikłania po witrektomii zdarzają się jednak rzadko, a ich ryzyko jest nieporównywalnie niskie w stosunku do potencjalnych korzyści. Powikłania mogą być łagodne, przemijające lub poważne, należą do nich:

zaćma, praktycznie zawsze występująca po witrektomii
podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe
zaburzenie widzenia – po wypełnienia komory ciała szklistego olejem silikonowym lub mieszaniną gazu i powietrza.
krwawienie, odwarstwienie siatkówki, krwotoczne odłączenie naczyniówki – chodź istnieje ryzyko ich rozwoju, powikłania te zdarzają się rzadko.

Dla kogo jest Witrektomia? Wskazania do witrektomii

Jak opisałem w powyższych akapitach jest wiele chorób które są wskazaniem do witrektomii i usunięcia ciała szklistego. Zabiegi wykonywane są w trybie pilnym lub planowym. Nowoczesna witrektomia jest bezbolesna, małoinwazyjna i często prowadzi do poprawy stanu anatomicznego oka i funkcji widzenia. Zabieg operacyjny wymaga precyzji, dużego skupienia od operatora oraz dużego doświadczenia stąd warto wybrać sprawdzonego chirurga. Jednocześnie jest zabiegiem mało inwazyjnym, pacjenci nie muszą się obawiać o ból oka czy uraz około operacyjny. Zabiegi te pozwalają na całkowite lub częściowe przywrócenie widzenia.

Kiedy wykonuje się Witrektomie?

Witrektomię wykonuje się w:

odwarstwieniu siatkówki
retinopatii cukrzycowej
błonie nasiatkówkowej
otworze w plamce
wylewie krwi
intensywnych mętach pogarszających widzenie
stanie zapalnym wewnątrz oka
innych rzadkich chorobach

Witrektomia w cukrzycy

W zaawansowanej formie retinopatii można również usunąć ciało szkliste (witrektomia) które w wyniku wielu krwotoków stało się nieprzejrzyste. Rozwój tkanki włóknistej i jej obkurczenie napina i pociąga siatkówkę, powodując jej odwarstwienie. W takich przypadkach podczas witrektomii uwalnia się siatkówkę z tkanki włóknistej, podaje się w miejsce usuniętego ciała szklistego specjalne płyny lub olej silikonowy aby umożliwić siatkówce jej ponowne przyłożenie się. W trakcie zabiegu można również uzupełnić laserokoagulację siatkówki.

Witrektomia czyli usunięcie ciała szklistego. Dowiedz się - Witrektomia oka cena